Bakı şəhəri müəllimləri üçün diaqnostik qiymətləndirmə testləri nümunələri Azərbaycan dili və Ədəbiyyat B variantı

1. Keyfiyyət bildirən sifəti gostərin.

A) əsəbi B) incə C) sarı D) qısa E) uzun

2. Uyğunluğu muəyyən edin.

I. Vurğu ucuncu hecaya duşur.

II. Vurğu ikinci hecaya duşur.

III. Vurğu birinci hecaya duşur.

1. tamamilə, geologiya

2. Fransa, fosfor

3. mahircəsinə, meduza

A) I-1 B) I-2 C) I-3 D) I-2 E) I-1

II-2 II-1 II-2 II-3 II-3

III-3 III-3 III-1 III-1 III-2

3. Hansı cumlədə "ki" ədat kimi işlənib?

A) Atalar deyib ki, bu gunun işini sabaha qoyma.

B) Elə yaşa ki, sonra utanmayasan.

C) Danış ki, urəyin boşalsın.

D) Mən bilirəm ki, zəhmət qiymətsiz qalmaz.

E) Onun ki bu məsələdən xəbəri yoxdur.

4. Boluşdurmə əlaqəli tabesiz murəkkəb cumlənin

tərkib hissələrini bağlayan bağlayıcılar hansılardır?

A) amma, ancaq, lakin B) ya, ya da, gah, gah da

C) nə, nə də, ya, ya da D) həm, həm də, da, də

E) hətta, o cumlədən

5. Sadalanan xususiyyətlərdən yalnız biri hansı

sozdədir?

1. Ahəng qanununun pozulması

2. Sozdə uzun tələffuz olunan saitin olması

A) asudə B) usul C) malik

D) elan E) sakit

6. Verilmiş cumlənin morfoloji təhlili ilə bağlı yanlış

fikir hansıdır?

Onun dedikləri gorulməli işi yubadır.

A) “Onun” - yiyəlik halda olan şəxs əvəzliyidir.

B) “dedikləri” - isimləşmiş feli sifətdir.

C) “gorulməli” - duzəltmə feldir, məchul novdədir,

təsriflənməyən feldir.

D) “yubadır” - xəbər şəklində olan sadə, təsirli feldir.

E) “işi” – mənsubiyyət şəkilcili adlıq halda olan

isimdir.

7. Sinonimlər cərgəsini gostərin

A) cox-az B) goz-qaş

C) qurd-canavar D) tullamaq-yığmaq

E) qəmli-fərəhli

8. Uzun saitli sozləri gostərin.

1. amal 2. mutləq 3. sonra

4. norma 5. namuslu 6. aşpaz

7. asan 8. kitab

A) 1,3,5 B) 2,4,6 C) 3,5,7 D) 1,4,7 E) 4,6,8

9. Numunələrdən birində feli bağlama tərkibi səbəb

zərfliyi kimi işlədilmişdir:

A) Ana balalarına baxarkən sevinirdi.

B) Birdən dəhşətli ildırım şaqqıltısını eşidib

qorxdum.

C) Boyuyə qulaq asanda iş də yaxşı gedir.

D) İnsan yaşa dolduqca daha da mudrikləşməlidir.

E) Maşın sola burulanda surucu surəti artırdı.

10. Tərəflərindən biri ayrılıqda işlənə bilməyən

murəkkəb isimlər olan cərgəni gostərin:

A) mer-meyvə, kağız-kuğuz

B) gecə-gunduz, baramaqurdu

C) ayaqqabı, oğul-uşaq

D) dizin-dizin, əyri-əyri

E) ağacdələn, dəmir-dumur

11. Hansı misralarda həmcins uzvlər işlənmişdir?

Qara yel gah əsir, gah da dayanır.

Hələ də evlərdə buxarı yanır.

Yağışlar coxalır, gollənir sular.

Qamış da goyərir canı var kimi.

A) birinci və ikinci B) ucuncu

C) ucuncu və dorduncu D) birinci və ucuncu

E) birinci

12. Elə baş cumlə secin ki, ≪həmişə yaxşılıq etsin≫

cumləsi təyin budaq cumləsi olsun.

A) O calışmırdı ki,...

B) Sohbət əsasında o da deyildi ki,…

C) Mən insan o adama deyərəm ki,…

D) İnsan o zaman sevilər ki,…

E) Ata oğluna məsləhət etdi ki,…

13. Fərqləndirilmiş sozlərin arasında hansı sintaktik

əlaqə var?

Payız gunəşinin mavi sularda əks olunan şuaları

onun gozlərini qamaşdırırdı.

A) uzlaşma, idarə B) yanaşma

C) idarə D) uzlaşma

E) idarə, yanaşma

14. Murəkkəb adlar haqqındakı fikirlərdən biri səhvdir.

A) Frazeoloji birləşmələr də murəkkəb addır, bəzən

onlara "abreviatur"deyilir.

B) Murəkkəb adların bir coxunun qəbul edilmiş vahid

ixtisar forması var.

C) Butovlukdə cumlənin bir uzvu olur.

D) Tərkibindəki hər sozun oz vurğusu olur.

E) Tərkibindəki sozlər ayrı yazılır.

15. "Ustunluk" sozunun fonetik təhlili ilə bağlı duzgun

fikirləri secin:

1. Sozdə 8 səs, 8 hərf vardır.

2. Deyilişi ilə yazılışı fərqlənmir.

3. [u] - incə, dodaqlanan, qapalı saitdir.

4. Sozdəki [s], [t], [x`] kar, [n], [l] cingiltili

samitlərdir.

5. Sozdə incə saitlərin ahəngi vardır.

6. Vurğusu ikinci hecaya duşur.

A) 2, 3, 6 B) 1, 3, 5 C) 1, 4, 5

D) 3, 4, 5 E) 2, 5, 6

7. Hansı sozun yazılışı səhvdir?

A) əhvali-ruhiyyə B) muəssisə

C) acıq-qırmızı D) mudruk

E) peşman

8. Sozlərdən yalnız birinə saitlə başlanan hal şəkilcisi

artırdıqda soz kokundəki son sait duşmur:

A) ciyin B) sətir C) isim

D) fəsil E) ətir

9. Mubtədası sadə olan cumlə hansıdır?

A) Şairin həyatı cox acınacaqlı kecib.

B) ≪Od gəlini≫ faciəsini Cəfər Cabbarlı yazıb.

C) Araz cayı Azərbaycanı iki yerə ayırır.

D) Yaxşı oxumaq hamıdan tələb olunur.

E) Əlimuxtar və Şahsənəm bu məsələni birlikdə həll

edəcəklər.

10. Fikirlərdən biri səhvdir.

A) servis-qab dəsti, serviz-əhaliyə məişət xidməti

deməkdir.

B) qala sozu omonim olub isim və fel kimi işlənir.

C) zindan eyni nitq hissəsinə aid omonim sozdur.

D) bekar-işsiz,məşğuliyyətsiz deməkdir.

E) iffətli –ismətli, həyalı, namuslu sozləri ilə

sinonimdir.

11. Cumlədəki isimlərin hansı halda olduğunu

ardıcıllıqla gostərin.

Həkim məsləhəti ilə xəstələrin hamısını muayinə

etdilər.

A) yiyəlik, adlıq, yiyəlik, təsirlik

B) yiyəlik, adlıq

C) adlıq,təsirlik, yiyəlik, adlıq

D) adlıq, adlıq,

E) yiyəlik, təsirlik

12. Verilmiş numunənin muəllifini və janrını

muəyyənləşdirin.

Dadi- fəryad, ey guruhi-izam,

Oldu zaye bu milləti-islam.

Gunu-gundən zəlili xar olduq,

Mohnəti qussəyə ducar olduq.

A)S.Ə.Şirvani, murəbbe B)M.Ə.Sabir, qitə

C) Fuzuli,muxəmməs D) S.Ə.Şirvani, məsnəvi

E)M.Ə.Sabir,qəzəl

13. ≪Hacı Qara≫ əsərində Heydər bəy nədən

şikayətlənirdi?

A) pulsuzluqdan B) işsizlikdən

C) dostlarından D) qocalıqdan

E) vəfasızlıqdan

14. H.Cavidin ≪Ana≫ dramında gumuş kəmər kimə

bağışlanır?

A) Qanpolada B) Səlmaya C) Səlimə

D) İsmətə E) İzzətə

15. Verilən cavablardan hansı XIII-XVI əsrAzərbaycan

ədəbiyyatına aid edilə bilməz?

A) dastan yaradıcılığının geniş yer tutması

B) anadilli şeirin yaranması və inkişafı

C) heca vəzninin yazılı ədəbiyyata gəlişi

D) tuyuq janrının ədəbiyyata gəlişi

E) bədii nəsr numunələrinin yaranması

16. Verilmiş numunənin misradaxili bolgusunu

muəyyənləşdirin.

Bu dağda maral azdı,

Ovcu cox, maral azdı.

Ağlama, xumar gozlum.

Olmərəm, yaram azdı.

A) 5-2 B) 4-3 C) 3-4 D) 2-5 E) 2-2-3

17. B.Vahabzadənin əsərləri ilə bağlı uyğunsuzluğu

muəyyən edin.

A)”Cavab”-ana və ana dili anlayışları yanaşı qoyulub

həll olunur.

B) “Ana dili”-dilimizə xor baxanlara qarşı etiraz oz

əksini tapıb.

C) “Vətəndaş”- insanın vətən qarşısında borcu Tanrı

qarşısında borcuna bənzədilir.

D) “Şəhid məzarları”-Vətən yolunda canından kecənlər

şəhid adlanır.

E) “Təyyarələr”-doyuşcu idealını mənzilə doğru yolda

olən təyyarə obrazına bənzədir.

Azərbaycan dili və Ədəbiyyat B variantı

Bakı şəhəri uzrə Təhsil İdarəsi

18. Bu hekayələrdən biri M.İbrahimovun ≪Cənub

hekayələri≫ nə aid deyil:

A) ≪Qələbə≫ B) ≪On iki dekabr≫

C) ≪ Azad≫ D) ≪İztirabın sonu≫

E) ≪Tonqal başında≫

19. ≪Dağlar≫ şeirində Aşıq Ələsgər nəyi təsvir etmişdir?

A) doğma yurdun gozəlliyini, ucalığını

B) namərdliyə, ikiuzluluyə qarşı nifrəti

C) el igidlərinin qəhrəmanlığını

D) el gozəllərini

E) rus hakimiyyətinin xalqla pis rəftarını

20. “Qazan xanın oğlu Uruz bəyin dustaq olduğu boy” un

qəhrəmanlarını gostərin:

1. Qazan xan 2. Banucicək 3.Uruz

4.Burla xatun 5.Dəli Domrul

A) 2, 3, 5 B) 1, 5 C) 1, 2 D) 1, 3, 4 E) 1, 2, 4

33. Ə.Cavadın poemalarından ibarət cərgəni gostərin.

A) ≪Goygol≫, ≪Dan ulduzu≫

B) ≪Azərbaycan, Azərbaycan≫

C) ≪Pambıq dastanı≫, ≪Qoşma≫

D) ≪Qoşma≫, ≪Dalğa≫

E) ≪Səsli qız≫, ≪Kur≫

21. Dramatik novə aid verilmiş fikirlərdən biri səhvdir.

A) Səhnədə oynamaq, tamaşacılar qarşısında ifa etmək

ucundur.

B) Dramatik novun komediya, dram, faciə janrları

vardır.

C) Həm nəzmlə, həm də nəsrlə yazılır.

D) Əsasən, nəsrlə olub həyat hadisələrini mufəssəl,

ətraflı təsvir edir.

E) Dramatik novun inkişafı teatr sənətinin yaranmasına

gətirib cıxarmışdır.

22. Ş.İ.Xətai ilə bağlı fikirlərdən biri doğrudur:

A) "Bahar oldu ki..." şeiri məsnəvi formasındadır.

B) Ancaq əruz vəznində əsərlər qələmə almışdır.

C) Yalnız lirik novdə yazmışdır.

D) Turk, ərəb, fars dillərində yazmışdır.

E) "Ayrılır" qəzəli əruz vəzninin həzəc bəhrindədir.

23. C.Məmmədquluzadənin "Anamın kitabı" əsərində

Zəhrabəyimin ovladlarının kitabxanasında axtarış

aparan hokumət məmuru nədən şubhələnir?

A) qardaşların iranpərəst olmalarından

B) iştirak etdikləri "cəmiyyəti-xeyriyyə"də inqilabi

intibahnamələr yaymalarından

C) qardaşların birləşib imperiya əleyhinə cıxmaları və

milli istiqlaliyyət fikrinə duşmələrindən

D) qardaşların osmanlıpərəst olmalarından

E) qardaşların yoxsul, zəhmətkeş təbəqələrlə cox guclu

əlaqələrinin olmasından

24. Məmmədəli Məhzunun həyat və yaradıcılığı ilə bağlı

səhv cavabı gostərin.

A) Qəzəl janrına ustunluk vermişdir.

B) ≪Hicran xəstəsi≫ ilk şeirlər kitabıdır.

C) Cənubi Azərbaycan şairidir.

D) ≪Təbriz≫ şeiri vətənpərvərlik movzusundadır.

E) ≪Qəzəllər≫ kitabı 1945-ci ildə cap olunmuşdur.

25. Biri C.Cabbarlının əsəridir.

A) "Od gəlini" B) "İranda hurriyyət"

C) "Maral" D) "Quzu"

E) "Səttarxana"

26. ≪Fuyuzat≫ jurnalı ilə bağlı səhv fikri

muəyyənləşdirin.

A) Cəmi 32 sayı cap olunmuşdur.

B) Jurnalda rus carizminin mustəmləkəcilik siyasəti

tənqid olunsa da, Turkiyədəki monarxist rejimə rəğbətlə

yanaşılmışdır.

C) 1906-cı ildə nəşrə başlamışdır.

D) 1 noyabr 1907-ci ildə "Fuyuzat"ın nəşri

dayandırılmışdır.

E) Jurnal romantizm ədəbi cərəyanının əsas tribunasına

cevrilmişdir.

27. “İsgəndərnamə” poemasındakı Nüşabə surəti ilə

bağlı səhv fikri gostərin.

A) Bərdə hokmdarıdır.

B) Ağıl və mudriklikdə, qocaqlıqda kişilərdən geri

qalmır.

C) Nizaminin yaratdığı ilk ideal qadın obrazıdır.

D) Ruslar tərəfindən əsir goturulur və İsgəndər

tərəfindən xilas edilir.

E) İsgəndər kimi bir dunya fatehinə ağıl oyrədərək, ona

dərs verir.